Uçakların beyaz renkte olduğunu görmeye o kadar uzun süredir alışkınız ki, muhtemelen çoğumuz bunu sorgulamıyor, hatta bu benzerliğin farkında bile değil.
Ancak gökyüzüne baktığımızda genellikle beyaz uçaklar görmemizin bazı sebepleri var.
Aslında 1950’lerden önce uçaklar boyanmaz, bunun yerine cilalama işlemi yapılırdı.
Çünkü o dönemin mevcut boyaları epey mahaliyetliydi. Ayrıca boyalar, uçağın metal gövdesine gerektiği kadar yapışmıyordu.
Fakat zaman içinde, astar ve boyaların tutunma performansı arttı ve dayanıklılığı da gelişti. Çıplak bir uçağın yılda yaklaşık 3 kez cilalanması gerekirken, boyaya ise birkaç yılda bir ihtiyaç duyulur ve bu da cilalamayı, %0,06 ila %0,3 civarında daha pahalı hâle getirirdi.
Bir diğer taraftan boya, uçağa önemli bir miktarda ağırlık katar.
Bu sebeple kullanılacak olan boyanın hem dayanıklı hem de hafif olması önemlidir. Çünkü uçağın sahip olduğu ağırlığın her bir kilosu, kalkış ve uçuş esnasında yakılan yakıtı arttırır.
Uçakların boyanması için genellikle beyazın tercih edilmesinin arkasında, bu rengin albedo değerinin yüksek oluşu vardır. Yani beyaz, kendisine çarpan ışığın çoğunu yansıtırken koyu pigmentler, güneş ışığını emer.
Bu da koyu renkli bir boyanın, aşırı ısıya ve kabinin soğutulması sırasında daha fazla yakıt harcamasına sebep olduğu anlamına gelir. Hâliyle bu ekstra yakıt da havayolları için çok daha fazla maliyettir.
Yine koyu renkli bir boyanın, güneşten daha hızlı zarar görmesi de muhtemeldir.
Çünkü koyu pigmentler, UV radyasyonunu daha fazla emerek boyadaki molekülleri parçalar. Böylece uçakları en açık renk olan beyaza boyamak, güneş radyasyonundan kaynaklanan hasarı ve ısıyı, en aza indirir.
Beyaz boyanın avantajları bunlarla da sınırlı değildir. Örneğin askeri uçaklar genellikle asfalta veya puslu gökyüzüne uyum sağlamak için griye boyanırken, diğer çoğu uçağın asfaltta mümkün olduğunca görünür olması gerekir.
Beyaz boya aynı zamanda uçağın dış kısmındaki çatlakların ve diğer farklı hasarların tespitini kolaylaştırır. Özetle genellikle uçakların beyaz renkte olmasının nedenleri; ısıyı azaltmaları, para tasarrufu sağlayarak maliyeti düşürmeleri ve güvenliği arttırmasıdır.
Uçaklarla ilgili ilginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
